Tổng quan về bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer (AD) không chỉ là một phần tất yếu của quá trình lão hóa mà là một bệnh lý gây ra những biến đổi bất thường trong não bộ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí nhớ và các chức năng nhận thức khác. Mất trí nhớ thường là dấu hiệu đầu tiên, và khi bệnh tiến triển, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc suy luận, sử dụng ngôn ngữ, đưa ra quyết định, phán đoán và thực hiện các kỹ năng quan trọng khác. Điều này khiến họ không thể tự chủ cuộc sống hàng ngày nếu không có sự hỗ trợ từ người thân hoặc bạn bè. Đôi khi, người bệnh có thể trải qua những thay đổi về tính cách và hành vi, gây thêm khó khăn cho việc chăm sóc.
Bệnh Alzheimer đặt ra những thách thức lớn đối với cả người bệnh và người chăm sóc. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc cuộc sống sẽ chỉ còn lại những khó khăn. Vẫn có những khoảnh khắc vui vẻ, tiếng cười và tình bạn. Bệnh Alzheimer thường phát triển chậm, tạo cơ hội cho gia đình điều chỉnh, lập kế hoạch và dành thời gian chất lượng bên nhau.
Theo thống kê:
- Hàng triệu người trên thế giới đang chăm sóc người thân mắc bệnh Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác mà không nhận được thù lao.
- Bệnh Alzheimer được đặt tên theo Tiến sĩ Alois Alzheimer, người đã xác định trường hợp đầu tiên vào năm 1907.
Phân biệt Alzheimer và Sa sút trí tuệ:
- “Sa sút trí tuệ” là thuật ngữ chung chỉ sự suy giảm khả năng nhận thức do nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng đến trí nhớ, sự chú ý và khả năng suy luận.
- Bệnh Alzheimer là dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất ở người lớn tuổi. Các dạng khác bao gồm sa sút trí tuệ cơ thể Lewy, sa sút trí tuệ vùng trán-thái dương, sa sút trí tuệ mạch máu và sa sút trí tuệ Parkinson.
Nguyên nhân và tiến triển của bệnh:
Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh Alzheimer chưa được hiểu rõ, các nhà khoa học tin rằng những thay đổi trong não có thể bắt đầu từ 10-15 năm trước khi các triệu chứng xuất hiện. Các phương pháp chụp ảnh não tiên tiến có thể phát hiện những thay đổi này, nhưng chưa đủ để dự đoán chính xác ai sẽ mắc bệnh.
Phòng ngừa bệnh Alzheimer:
Mặc dù không có cách nào đảm bảo ngăn ngừa bệnh Alzheimer, một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ:
- Kích thích thần kinh: Tham gia các hoạt động trí tuệ như đọc sách, giải câu đố, học kỹ năng mới.
- Tập thể dục thường xuyên: Đi bộ, bơi lội, yoga giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và chức năng não.
- Hoạt động xã hội: Duy trì kết nối với bạn bè, gia đình và cộng đồng.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau củ và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch: Duy trì huyết áp ổn định, kiểm soát bệnh tiểu đường, giảm cholesterol và không hút thuốc.
Độ tuổi và di truyền:
Bệnh Alzheimer thường được chẩn đoán sau tuổi 60, và nguy cơ mắc bệnh tăng theo tuổi tác. Yếu tố di truyền đóng vai trò phức tạp trong bệnh Alzheimer. Trong một số ít gia đình, một gen duy nhất có thể gây ra bệnh, nhưng trong hầu hết các trường hợp, tiền sử gia đình chỉ làm tăng nhẹ nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Hoa Kỳ.
Triệu chứng của bệnh Alzheimer
Các triệu chứng của bệnh Alzheimer có thể xuất hiện từ 3 đến 5 năm trước khi bệnh được chẩn đoán chính thức. Giai đoạn này được gọi là “suy giảm nhận thức nhẹ” (MCI). Tuy nhiên, không phải tất cả những người bị MCI đều sẽ phát triển thành bệnh Alzheimer. Trên thực tế, một số nghiên cứu cho thấy khoảng một nửa số người bị MCI có thể không bao giờ mắc bệnh Alzheimer.
Những dấu hiệu ban đầu của bệnh Alzheimer thường bị nhầm lẫn với những thay đổi bình thường do lão hóa. Tuy nhiên, người chăm sóc có thể nhận ra rằng các triệu chứng đã diễn ra trong nhiều năm khi nhìn lại quá khứ.
Thời gian sống trung bình sau khi chẩn đoán bệnh Alzheimer là từ 4 đến 8 năm, nhưng một số người có thể sống đến 20 năm. Bệnh Alzheimer thường được chia thành ba giai đoạn: đầu, giữa và cuối. Tuy nhiên, sự tiến triển của các triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi người.
Chẩn đoán và thông tin khoa học về bệnh Alzheimer
Hiện nay, không có một xét nghiệm duy nhất để chẩn đoán bệnh Alzheimer. Thay vào đó, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các đánh giá để xác định xem có tình trạng mất trí nhớ bất thường hay không và liệu các triệu chứng có phù hợp với bệnh Alzheimer hay không. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:
- Kiểm tra trí nhớ chuyên biệt: Đánh giá khả năng ghi nhớ và các chức năng nhận thức khác.
- Loại trừ các bệnh khác: Bác sĩ sẽ loại trừ các tình trạng khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự, chẳng hạn như trầm cảm, suy dinh dưỡng, thiếu vitamin, rối loạn tuyến giáp, nhiễm trùng, tác dụng phụ của thuốc, lạm dụng ma túy và rượu.
Nếu các triệu chứng đặc trưng của bệnh Alzheimer xuất hiện và không có nguyên nhân nào khác được tìm thấy, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán. Với sự giám sát của bác sĩ có kinh nghiệm, chẩn đoán này thường rất chính xác.
Các bước chẩn đoán:
- Đánh giá bệnh sử và khám sức khỏe: Thu thập thông tin về tiền sử bệnh tật, thói quen sinh hoạt và các yếu tố nguy cơ.
- Đánh giá khả năng nhận thức: Kiểm tra trí nhớ, sự chú ý, khả năng phán đoán và suy luận.
- Giới thiệu đến chuyên gia: Bác sĩ có thể giới thiệu bệnh nhân đến trung tâm chẩn đoán bệnh Alzheimer, bác sĩ thần kinh, bác sĩ chuyên khoa bệnh sa sút trí tuệ hoặc lão khoa để khám bệnh chuyên sâu hơn.
- Các xét nghiệm chuyên sâu: Đánh giá y khoa, xem xét bệnh sử toàn diện, xét nghiệm máu, chụp não (MRI hoặc PET), đánh giá thần kinh và tâm lý học thần kinh.
- Phỏng vấn người thân: Thu thập thông tin từ các thành viên gia đình hoặc những người thân thiết với người bệnh.
Thông tin khoa học về chỉ dấu sinh học:
Các nhà khoa học đang có những tiến bộ nhanh chóng trong việc xác định “chỉ dấu sinh học” của bệnh Alzheimer. Chỉ dấu sinh học là những phát hiện bất thường trong máu, dịch não tủy (CSF) hoặc trên ảnh chụp não, cho thấy sự hiện diện của bệnh Alzheimer.
- Xét nghiệm CSF: Các xét nghiệm đặc biệt trên dịch não tủy có thể hữu ích trong việc chẩn đoán.
- Chụp PET: Phương pháp này có thể phát hiện amyloid, một protein bất thường chính trong não của người bệnh Alzheimer.
Mặc dù các xét nghiệm này có thể cung cấp thông tin quan trọng, nhưng việc chẩn đoán bệnh Alzheimer vẫn dựa trên đánh giá kỹ lưỡng và có kỹ năng.
Điều trị sau chẩn đoán bệnh Alzheimer
Hiện tại, không có phương pháp chữa trị bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong những năm gần đây, bao gồm việc phát triển một số loại thuốc có thể giúp cải thiện chức năng nhận thức trong một thời gian ở giai đoạn đầu của bệnh.
Các loại thuốc chính được sử dụng để điều trị bệnh Alzheimer:
- Donepezil (Aricept)
- Rivastigmine (Exelon)
- Galantamine (Reminyl)
Các loại thuốc này đã được chứng minh là có lợi trong việc cải thiện trí nhớ, với các tác dụng phụ thường nhẹ và liên quan đến đường tiêu hóa. Exelon cũng có sẵn ở dạng miếng dán, rất hữu ích cho những người gặp khó khăn khi nuốt thuốc.
Tuy nhiên, các loại thuốc này không hiệu quả cho tất cả mọi người và hiệu quả của chúng bị giới hạn ở giai đoạn đầu và giữa của bệnh Alzheimer.
Một loại thuốc khác là memantine HCl (Namenda) cũng được chỉ định để giúp trì hoãn sự tiến triển của bệnh Alzheimer và thường được sử dụng kết hợp với các loại thuốc trên.
Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để giúp giảm kích động, lo lắng và hành vi không thể dự đoán, cũng như cải thiện giấc ngủ và điều trị trầm cảm.
Thử nghiệm lâm sàng:
Các loại thuốc mới đang được phát triển và thử nghiệm thường xuyên. Những người muốn tham gia thử nghiệm lâm sàng nên thảo luận về ưu điểm và nhược điểm với bác sĩ và gia đình của họ.
Chăm sóc thường xuyên của bác sĩ:
Chăm sóc thường xuyên của bác sĩ đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh Alzheimer. Những thay đổi lớn, đột ngột về tình trạng tâm thần có thể là triệu chứng chính của các tình trạng có thể điều trị quan trọng, chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), viêm phổi hoặc thậm chí gãy xương.
Chăm sóc người bị bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer được gọi là bệnh gia đình vì những căng thẳng mạn tính khi chứng kiến người thân từ từ suy giảm ảnh hưởng đến mọi người. Việc điều trị hiệu quả sẽ giải quyết nhu cầu của cả gia đình. Người chăm sóc phải tập trung vào nhu cầu của chính họ, dành thời gian cho sức khỏe của họ và nhận sự hỗ trợ, nghỉ ngơi thường xuyên sau công việc chăm sóc để có thể luôn khỏe mạnh trong cuộc hành trình chăm sóc này. Hỗ trợ tình cảm và thực tiễn, tư vấn, thông tin nguồn lực và các chương trình giáo dục về bệnh Alzheimer đều giúp người chăm sóc mang đến sự chăm sóc tốt nhất có thể cho người thân.
Thường khó có thể nhìn được xa hơn những công việc chăm sóc đang chờ đón bạn mỗi buổi sáng.
Thông qua đào tạo, người chăm sóc có thể học cách kiểm soát các hành vi đầy thách thức, cải thiện kỹ năng giao tiếp và bảo đảm an toàn cho người bị bệnh Alzheimer. Nghiên cứu cho thấy người chăm sóc ít bị căng thẳng hơn và có sức khỏe tốt hơn khi họ học các kỹ năng thông qua khóa đào tạo người chăm sóc và tham gia vào các nhóm hỗ trợ (trực tuyến hoặc trực tiếp). Việc tham gia vào các nhóm này có thể cho phép người chăm sóc chăm sóc người thân ở nhà lâu hơn.
Khi bạn bắt đầu làm người chăm sóc gia đình, thật khó để biết bắt đầu từ đâu. Có lẽ bạn chỉ vừa mới nhận ra rằng người thân cần được trợ giúp và không còn tự phục vụ như trước đây nữa. Hoặc có lẽ sức khỏe của họ đã có sự thay đổi đột ngột.
Bây giờ là lúc hành động và lưu tâm đến những người, dịch vụ và thông tin sẽ giúp bạn chăm sóc. Bạn càng được hỗ trợ sớm thì càng tốt.
Vai trò của người chăm sóc thay đổi theo thời gian khi nhu cầu của người bị Alzheimer thay đổi.
| ## Bệnh Alzheimer giai đoạn đầu | ## Chăm sóc giai đoạn đầu |
| – Gặp khó khăn khi ghi nhớ các sự kiện hoặc cuộc trò chuyện gần đây, tháng hoặc ngày trong tuần – Lặp đi lặp lại một câu hỏi hoặc câu chuyện – Mất khả năng quản lý tài chính, viết séc sai thông tin – Rút khỏi các hoạt động xã hội và thờ ơ nói chung; gặp khó khăn khi bắt đầu một hoạt động – Khó nấu ăn và mua sắm hơn; có thể để chảo cháy trên bếp, và quên thức ăn trong tủ lạnh – Khả năng phán đoán kém, khó đưa ra quyết định sáng suốt; dễ dàng bị ảnh hưởng bởi người khác – Xu hướng làm mất đồ hoặc không nhớ đồ vật được để ở đâu khi chúng được “cất đi cẩn thận” – Có thể bị mất phương hướng trong môi trường quen thuộc hoặc dễ dàng bị lạc – Khả năng lái xe giảm sút; các tuyến đường lái xe lạ hoặc lái xe ở một nơi xa lạ sẽ gây khó khăn – Phủ nhận rằng có điều gì đó sai | Trong giai đoạn đầu, cả người chăm sóc và người bị AD sẽ muốn dành thời gian điều chỉnh theo chẩn đoán và lập kế hoạch cho tương lai: – Tìm hiểu: Bạn càng biết nhiều về AD thì càng dễ dàng thực hiện vai trò người chăm sóc. Tìm hiểu càng nhiều càng tốt về giai đoạn đầu và giữa của AD; nhưng đừng lo lắng về giai đoạn cuối. Tìm những người chăm sóc khác để nói chuyện cũng có thể là cách tốt để tìm hiểu và hiểu rõ trải nghiệm của riêng bạn. Một trong những điều khó khăn nhất cần tìm hiểu là phân biệt giữa bệnh và người thân của bạn. Đặc biệt trong giai đoạn đầu, người chăm sóc có thể thấy mình đang suy nghĩ: “Anh ấy đang làm điều này để chọc tức tôi!” hoặc “Cô ấy chỉ đang lười biếng mà thôi.” Trong những trường hợp này, hành vi gây khó chịu cho người chăm sóc thường là kết quả của tiến trình bệnh, chứ không phải là người bị AD cố gắng làm tổn thương hoặc gây chán nản cho người chăm sóc. – Hỗ trợ về tình cảm: Chẩn đoán AD có thể là trải nghiệm đau đớn cho cả người được chẩn đoán và người chăm sóc. Người bị AD có thể không nhớ hoặc không thừa nhận bị bệnh hoặc đã từng được cho biết là họ mắc bệnh Alzheimer. Cố gắng thuyết phục họ là vô ích và khiến người chăm sóc chán nản. Người chăm sóc cần được hỗ trợ phù hợp về tình cảm thông qua tư vấn, nhóm hỗ trợ, hoặc các thành viên khác trong gia đình. Mục đích là thiết lập hệ thống hỗ trợ về tình cảm sẽ phát triển và thay đổi cùng với bạn khi vai trò chăm sóc của bạn và những thách thức về cảm xúc thay đổi. Trầm cảm rất phổ biến ở những người chăm sóc người bị AD và cần được giải quyết. – Vai trò của gia đình: Khi bệnh tiến triển, người bị AD sẽ khó hoàn thành các vai trò thông thường của họ trong gia đình. Ví dụ, nếu người đó là lái xe duy nhất trong gia đình, các thành viên gia đình phải tìm phương tiện vận chuyển thay thế (ví dụ, học lái xe, tuyển lái xe tình nguyện từ gia đình và bạn bè, sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc phương tiện cho người khuyết tật ). Nếu người bị AD thường chuẩn bị tất cả các bữa ăn, bây giờ là lúc người chăm sóc bắt đầu học cách nấu ăn. Nếu người bị AD chịu trách nhiệm về tài chính trong gia đình, một người khác sẽ phải đảm nhận vai trò này. Tập trung vào những vấn đề này sớm sẽ cho phép người bị AD giúp người chăm sóc chuẩn bị cho tương lai. – Tài chính: AD có thể là căn bệnh tốn kém. Điều quan trọng là bắt đầu vạch ra các chiến lược để đáp ứng yêu cầu tài chính ngày càng tăng đối với gia đình khi bệnh tiến triển. Lập kế hoạch tài chính nên bao gồm việc xem xét phạm vi bảo hiểm, ví dụ như bảo hiểm y tế, khuyết tật, chăm sóc lâu dài. Hãy lưu ý rằng Medicare không thanh toán cho dịch vụ chăm sóc lâu dài hoặc chăm sóc giám hộ. Medicaid, mạng lưới an toàn cho những người có thu nhập hạn chế, cung cấp bảo hiểm cho những người hội đủ điều kiện. Tư vấn bảo hiểm y tế có sẵn miễn phí cho người cao tuổi. – Pháp lý: Cuối cùng, người bị AD sẽ cần trợ giúp đưa ra các quyết định y tế và quyết định tài chính, và đưa ra tất cả các loại quyết định cá nhân quan trọng như ai sẽ chăm sóc cho họ. Các tài liệu pháp lý nên được hoàn thành càng sớm càng tốt trong tiến trình bệnh, kể cả trước khi chẩn đoán. Việc chờ đợi quá lâu có thể khiến người đó không còn được coi là có khả năng ký các tài liệu pháp lý. Giấy Ủy Quyền về Tài Chính và Giấy Ủy Quyền về Chăm Sóc Sức Khỏe (Chỉ Thị Chăm Sóc Sức Khỏe Nâng Cao) có thể đảm bảo rằng người bị AD được chăm sóc bởi các thành viên gia đình hoặc bạn bè đáng tin cậy. Nếu không có các tài liệu này, người chăm sóc có thể phải nộp đơn xin tư cách giám hộ thông qua thủ tục tòa án để có quyền ra quyết định thay mặt cho người bị AD. Gia đình cũng có thể mất quyền tiếp cận tài khoản ngân hàng nếu thành viên gia đình đồng sở hữu (các) tài khoản. Tài liệu pháp lý rõ ràng có thể giúp ngăn người nào đó cố gắng lợi dụng hoặc yêu cầu bồi thường nguồn lực tài chính để đạt được lợi ích cá nhân. |
| ## Bệnh Alzheimer giai đoạn giữa | ## Chăm sóc giai đoạn giữa |
| – Các hành vi khó khăn xuất hiện thường xuyên, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Các ví dụ phổ biến bao gồm: tức giận, nghi ngờ, phản ứng thái quá, và hoang tưởng (ví dụ như tin rằng các thành viên gia đình đang ăn cắp tiền hoặc vợ/chồng đang ngoại tình) – Lặp lại các câu hỏi hoặc câu nói nhiều hơn – Đi lang thang (tức là thấy bồn chồn hoặc kích động vào cuối buổi chiều muộn và buổi tối) – Sợ tắm – Các vấn đề về ăn uống, phép tắc ăn uống suy giảm – Đi tiểu không tự chủ (không kiểm soát được) hoặc gặp “tai nạn” về đi tiểu – Tích trữ đồ đạc, đặc biệt là giấy – Hành vi tình dục không phù hợp – Hành vi bạo lực— đánh đập, la hét, trang bị vũ khí để tự vệ – Sẽ đi từ cần giúp đỡ chọn quần áo và nhớ thay quần áo đến cần giúp đỡ mặc quần áo – Sẽ tiến triển từ cần nhắc nhở về chăm sóc cá nhân đến cần giúp đỡ tắm rửa, uống thuốc, đánh răng, cạo râu, chải đầu, đi vệ sinh, v.v. – Khó khăn hơn với việc diễn đạt bằng lời, cũng như khả năng hiểu, đặc biệt khi cố gắng gọi tên đồ vật – Các vấn đề về không gian (ví dụ, gặp khó khăn khi tìm đường, đôi khi kể cả ở nhà) – Mất khả năng đọc, viết và số học; khó theo dõi mạch câu chuyện của chương trình truyền hình – Mất khả năng phối hợp, thường dẫn đến các vấn đề về cử động chân hoặc bước đi – Sẽ cần chăm sóc hoặc giám sát; có thể trong 24 giờ một ngày – Đôi khi có thể mất khả năng nhận ra thành viên gia đình và bạn bè | Trong giai đoạn giữa của AD, vai trò của người chăm sóc sẽ mở rộng đến toàn thời gian. Việc bảo đảm an toàn cho người bị AD sẽ được ưu tiên. Cả người bị AD và người chăm sóc sẽ cần giúp đỡ và hỗ trợ. – Đối phó với các hành vi khó khăn: Chúng ta thường sử dụng trực giác để giúp quyết định nên làm gì. Thật tiếc, đối phó với bệnh Alzheimer và các bệnh sa sút trí tuệ khác lại phản trực giác; tức là, thông thường điều đúng đắn cần làm hoàn toàn trái ngược với những gì có vẻ đúng đắn và cần làm. – Hỗ trợ về tình cảm: Những người chăm sóc người thân bị AD thường xuyên cảm thấy bị cô lập, và cảm giác đau buồn và mất mặt khi người họ đang chăm sóc thay đổi. Nhận hỗ trợ về tình cảm từ các chuyên gia, gia đình, bạn bè và/hoặc nhóm hỗ trợ, cũng như nghỉ ngơi định kỳ sau trách nhiệm chăm sóc là rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất của người chăm sóc. Hãy chắc chắn nói chuyện với bác sĩ nếu bạn cảm thấy chán nản hoặc lo lắng. – Chăm sóc nghỉ ngơi: Người chăm sóc cần nghỉ giải lao thường xuyên hoặc “nghỉ ngơi” sau khi chăm sóc và hỗ trợ. Chăm sóc nghỉ ngơi bao gồm trợ giúp tại nhà (thành viên khác trong gia đình, hàng xóm, bạn bè, người chăm sóc được thuê, hoặc người chăm sóc tình nguyện) và trợ giúp ngoài nhà (cơ sở chăm sóc ban ngày dành cho người lớn hoặc ở tại cơ sở chăm sóc có hỗ trợ trong thời gian ngắn). Family Care Navigator có thể giúp bạn tìm Cơ Quan Lão Hóa của Khu Vực, đây là nơi có các nguồn lực về nghỉ ngơi tại cộng đồng địa phương của bạn. – An toàn: Tạo môi trường an toàn và thoải mái là rất quan trọng. Chuyên gia trị liệu nghề nghiệp hoặc chuyên gia trị liệu vật lý có thể tư vấn và giúp đỡ trong việc bảo đảm ngôi nhà trở nên an toàn hơn cho cả người chăm sóc và người được chăm sóc. Yêu cầu bác sĩ của bạn, Hiệp Hội Alzheimer địa phương, hoặc Cơ Quan Lão Hóa của Khu Vực giới thiệu bạn đến chuyên gia có kinh nghiệm trong việc cải tạo nhà và các thiết bị trợ giúp. Đối với những người bị AD có nguy cơ bị lạc bên ngoài ngôi nhà của họ, cảnh sát địa phương nên được thông báo, và người đó nên đăng ký tham gia chương trình Trở Về An Toàn của Hiệp Hội Alzheimer. – Chăm sóc y tế: Người bị AD sẽ cần được chăm sóc y tế liên tục cho cả AD và bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác có thể phát sinh. Theo thời gian, người chăm sóc sẽ cần cập nhật tình trạng cho nhân viên y tế. Hãy chắc chắn cung cấp thông tin được ghi trong bệnh án của bệnh nhân để bác sĩ có thể nói chuyện thoải mái với bạn. Cần phát triển mối quan hệ tích cực với (các) bác sĩ và chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác. Bạn sẽ cần họ hiểu vai trò người chăm sóc của bạn, lắng nghe ý kiến của bạn, và làm việc với bạn như một thành viên trong nhóm để cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế phù hợp. – Sự căng thẳng của công việc chăm sóc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Hãy chắc chắn chăm sóc bản thân bằng cách nhận chăm sóc y tế thường xuyên cho chính mình. Nếu bạn cần nhập viện hoặc cần thời gian nghỉ ngơi sau nhiệm vụ chăm sóc, chăm sóc nghỉ ngơi khẩn cấp có thể được sắp xếp. Người chăm sóc bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng có thể cần xem xét các lựa chọn thay thế cho người thân, chẳng hạn như cơ sở nội trú. – Lập kế hoạch cho tương lai: Nhiều người chăm sóc muốn giữ người thân ở nhà càng lâu càng tốt. Tuy nhiên, nếu cần chăm sóc nhiều hơn, hoặc kiểu chăm sóc khác với những gì có thể được cung cấp tại nhà, thì chăm sóc nội trú thường là lựa chọn tốt nhất tiếp theo. Nhiều cơ sở chăm sóc được hỗ trợ có các chương trình được thiết kế đặc biệt cho những người bị bệnh sa sút trí tuệ. Thuê người trợ giúp tại nhà là một giải pháp thay thế cho việc chuyển người thân của bạn đến cơ sở chăm sóc. |
| ## Bệnh Alzheimer giai đoạn cuối | ## Chăm sóc giai đoạn cuối |
| – Mất khả năng giao tiếp – Không có khả năng nhận ra mọi người, địa điểm và đồ vật – Yêu cầu trợ giúp hoàn toàn với tất cả các hoạt động chăm sóc cá nhân – Mất khả năng đi lại – Mất khả năng cười – Có thể bị co rút cơ – Có thể mất khả năng nuốt – Có thể xảy ra co giật – Giảm cân – Phần lớn thời gian dành để ngủ – Có thể có nhu cầu mút đồ vật – Không kiểm soát đại tiện và tiểu tiện | – Sắp xếp: Những gia đình chăm sóc người thân bị bệnh Alzheimer giai đoạn cuối nên cân nhắc cẩn thận để sắp xếp bệnh nhân ở cơ sở điều dưỡng chuyên môn hoặc cơ sở chăm sóc bệnh sa sút trí tuệ, nơi có thể giám sát và quản lý đầy đủ. – Nhà tế bần: Các dịch vụ chăm sóc tế bần được thiết kế để hỗ trợ các cá nhân cuối đời. Các dịch vụ có thể bao gồm nhóm hỗ trợ, y tá đến thăm, quản lý cơn đau và chăm sóc tại nhà. Dịch vụ chăm sóc tế bần thường được sắp xếp thông qua bác sĩ điều trị, và thường không có sẵn cho đến khi bác sĩ dự đoán một người còn sống được chưa đầy sáu tháng. Một số tổ chức chuyên giúp đỡ các gia đình đối phó với những thách thức liên quan đến chăm sóc cuối đời. |
Điều quan trọng cần nhớ là những ảnh hưởng thay đổi cuộc đời của bệnh Alzheimer không có nghĩa là sẽ không còn thời gian vui vẻ nữa. Mặc dù những thách thức là có thật, sự tiến triển chậm thông thường của bệnh này mang đến thời gian để chia sẻ tiếng cười, sự gần gũi và trải nghiệm xã hội. Bạn sẽ có cơ hội quản lý các vấn đề pháp lý và tài chính và điều chỉnh theo chẩn đoán để có thể tận dụng tối đa thời gian cùng nhau.
Nguồn lực hữu ích
- Liên Hiệp Người Chăm Sóc Gia Đình (Family Caregiver Alliance): www.caregiver.org
- Hiệp Hội Alzheimer (Alzheimer’s Association): www.alz.org
- Trung Tâm Giáo Dục và Giới Thiệu về Bệnh Alzheimer (Alzheimer’s Disease Education and Referral Center): www.nia.nih.gov/alzheimers
- Quỹ Alzheimer Hoa Kỳ (Alzheimer’s Foundation of America): www.alzfdn.org
- Eldercare Locator: eldercare.acl.gov
Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
